بررسی سمیت تعاملی نانوپلاستیک‌های پلی‌استایرن و نانوذرات اکسید روی بر شاخص های بیوشیمیایی و ایمنی در ماهی گورخری Danio rerio (Hamilton, 1822)

آخوندیان, مریم; رحیمی, جمال; رشیدیان, قاسم

doi:10.52547/joc.16.62.6

[صفحه اصلی ]

[Archive] [ English ]

بخش‌های اصلی

صفحه اصلی

اطلاعات نشریه

راهنمای نویسندگان

بخش داوری

ثبت نام و اشتراک

سیاست های نشریه

آمار و ارقام نشریه

آرشیو مجله و مقالات

تسهیلات پایگاه

سامانه های پژوهشگاه

تماس با ما

فرمت مقالات نشریه

فرمت مقاله برای نگارندگان
لطفا قبل از ارسال مقاله، بخش
شیوه‌نامه نگارش مقالات
را مطالعه و مقاله خود را با فرمت جدید نشریه مطابقت دهید

پایگاه ها و نمایه ها

CC BY

تبعیت از قوانین COPE

این نشریه با احترام به قوانین اخلاق در نشریات تابع قوانین کمیته اخلاق درانتشار (COPE) است و از آیین نامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی می نماید.

دوره 16، شماره 62 - ( 1404 )

جلد 16 شماره 62 صفحات 83-71

برگشت به فهرست نسخه ها

بررسی سمیت تعاملی نانوپلاستیک‌های پلی‌استایرن و نانوذرات اکسید روی بر شاخص های بیوشیمیایی و ایمنی در ماهی گورخری Danio rerio (Hamilton, 1822)

مریم آخوندیان

، جمال رحیمی

، قاسم رشیدیان

دانشگاه مازندران ، m.akhoundian@umz.ac.ir

چکیده: (208 مشاهده)

پیشینه و اهداف:
در سال‌های اخیر، نگرانی‌ها در خصوص اثرات زیست‌محیطی نانوذرات به‌ویژه نانوپلاستیک‌ها و نانوذرات فلزی بر موجودات آبزی به‌شدت افزایش یافته است. نانوپلاستیک‌های پلی‌استایرن (PSNPs) به‌دلیل اندازه بسیار کوچک، قابلیت نفوذ به بافت‌ها و امکان برهم‌کنش با سایر آلاینده‌ها، از پتانسیل بالایی برای ایجاد آسیب‌های فیزیولوژیکی و ایمنی برخوردارند. همچنین، نانوذرات اکسید روی (ZnO-NPs) به‌عنوان یکی از نانومواد پرکاربرد صنعتی، در مطالعات پیشین اثرات سمی قابل‌توجهی بر آبزیان نشان داده‌اند. با وجود این، اغلب مطالعات موجود تنها به بررسی اثرات منفرد این آلاینده‌ها پرداخته‌اند و اطلاعات کافی درباره پیامدهای ناشی از مواجهه هم‌زمان آن‌ها، به‌ویژه در مواجهه‌های مزمن، در دست نیست. پژوهش حاضر با مواجهه طولانی‌مدت و بررسی جامع تعاملات بین این دو نانوذره بر طیف گسترده‌ای از شاخص‌های فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی، ایمنی و استرس اکسیداتیو در گورخرماهی(Danio rerio)، گامی مؤثر در درک بهتر اثرات تعاملی آلاینده‌های نوظهور در اکوسیستم‌های آبی به‌شمار می‌رود.
روش‌ها‌: در این مطالعه، ۴۲۰ گورخرماهی در معرض هفت تیمار مختلف شامل غلظت‌های متفاوت نانو پلی استایرن (50 و 100 میکروگرم برلیتر) و نانو اکسیدروی (10 و 20 میلی‌گرم بر لیتر) و دو تیمار ترکیبی از این دو نانوذره قرار گرفتند. پس از پایان دوره مواجهه ی 28 روزه، نمونه‌برداری از کل بدن برای سنجش پارامترهای بیوشیمیایی (لیپوپروتئین‌ها، متابولیت‌های نیتروژنی، آنزیم‌های کبدی)، شاخص‌های ایمنی غیر اختصاصی (لیزوزیم، ایمونوگلوبولین، ALP، ACP) و آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی(SOD وCAT) انجام شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که مواجهه بلندمدت با نانوذرات ، به ‌صورت جداگانه و ترکیبی، سبب افزایش معنادار غلظت LDL، HDL، کلسترول و تری‌گلیسرید نسبت به گروه کنترل شد، به‌طوری که بیشترین تغییرات در تیمار ZnO-NPs©20 مشاهده گردید. همچنین، شاخص‌های پروتئین کل، آلبومین، ایمونوگلوبین، لیزوزیم، ALP و ACP در همه تیمارها افزایش معنادار نشان دادند. سطح کراتینین در مواجهه با ZnO-NPs و ترکیب PSNPs/ZnO-NPs افزایش یافت، در حالی که اوره در تیمار ترکیبی PSNPs/100+ZnO-NPs©20 کاهش معناداری را نشان داد. آنزیم‌های کبدی ALT و AST نیز در تیمارهای نانوذره‌ای، به‌ویژه ترکیب PSNPs/100+ZnO-NPs©10، به‌طور چشمگیری افزایش یافتند.

نتیجه‌گیری: تعامل بین این دو نانوذره عمدتاً به‌صورت اثرات تجمعی و مهاری بوده و شواهدی دال بر بروز تعاملات هم‌افزا یا آنتاگونیستی مشاهده نگردید. همچنین PSNPs نقش بارزتری در تحریک پاسخ‌های فیزیولوژیکی ایفا نمود. یافته‌های این پژوهش اهمیت توجه به اثرات توأم نانوآلاینده‌ها بر موجودات آبزی را در ارزیابی‌های ریسک زیست‌محیطی مورد تأکید قرار می‌دهد.

واژه‌های کلیدی: پلاستیک، نانوذره، ماهی گورخری، استرس اکسیداتیو، شاخص‌های بیوشیمیایی

متن کامل [PDF 2278 kb] (82 دریافت)

نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: زيست شناسی دريا
دریافت: 1404/3/7 | ویرایش نهایی: 1404/7/19 | پذیرش: 1404/7/12 | انتشار الکترونیک: 1404/7/19

‎ 10.52547/joc.16.62.6

Mendeley

Zotero

RefWorks

Akhoundian M, Rahimi J, Rashidian G. Interactive Toxicity of Polystyrene Nanoplastics and Zinc Oxide Nanoparticles: Biochemical and Immunological Responses in Zebrafish (Danio rerio; Hamilton, 1822). Journal of Oceanography 2025; 16 (62) :71-83
URL: http://joc.inio.ac.ir/article-1-1861-fa.html

آخوندیان مریم، رحیمی جمال، رشیدیان قاسم. بررسی سمیت تعاملی نانوپلاستیک‌های پلی‌استایرن و نانوذرات اکسید روی بر شاخص های بیوشیمیایی و ایمنی در ماهی گورخری Danio rerio (Hamilton, 1822). اقیانوس شناسی. 1404; 16 (62) :71-83

URL: http://joc.inio.ac.ir/article-1-1861-fa.html

بازنشر اطلاعات
	این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

دوره 16، شماره 62 - ( 1404 )

برگشت به فهرست نسخه ها

Persian site map - English site map - Created in 0.11 seconds with 41 queries by YEKTAWEB 4722