|
زیست‌چینه‌نگاری نهشتههای کرتاسه پیشین اقیانوس نئوتتیس در بلوک لوت براساس فونای نانوپلانکتون
|
مرضیه نطقی مقدم    ، فرح جلیلی |
| گروه زمین‌شناسی، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران ، m.n.moghaddam@gmail.com |
|
|
چکیده: (656 مشاهده) |
پیشینه و اهداف نانوپلانکتونهای آهکی ارگانیسم‌هایی هستند که در طول مزوزوئیک و به ویژه کرتاسه به سرعت تکامل یافته و به عنوان شاخص‌های چینه‌شناسی ارزشمند هستند. سنگ‌های کرتاسه پیشین به خوبی در حوضه بلوک لوت توسعه یافته‌اند. این رسوبات توجه بسیاری از چینه‌شناسان و فسیل‌شناسان را به دلیل محتوای فسیلی به خود جلب کرده است. در پژوهش حاضر به منظور انجام مطالعات زیست‌چینه‌نگاری نانوپلانکتونهای آهکی نهشتههای کرتاسه بلوک لوت و تعیین سن آن، برش چینه‌شناسی چرمه در شمال شرق سرایان (حاشیه شرقی بلوک لوت)، انتخاب و نمونه‌برداری شد. برش مورد مطالعه دارای 209 متر ضخامت بوده و سنگ‌شناسی این برش شامل مارن‌های سیلتی خاکستری تاسبز تیره می‌باشد. مرز زیرین این نهشته‌ها، کنگلومرا و ماسه‌سنگ بوده و مرز فوقانی آن سنگ‌آهک‌های توده‌ای خاکستری است.
روش‌ها: در پژوهش کنونی 91 اسمیراسلاید از رسوبات مورد مطالعه با روش استاندارد اسلاید اسمیر تهیه شد. اسلایدهای آماده شده با میکروسکوپ نوری در دو نور XPL و PPL به منظور تعیین فراوانی نسبی و حفظ‌شدگی نانوپلانکتونهای آهکی مورد بررسی قرار گرفتند. همه‌ی گونه‌ها با توجه به توضیحات محققین و ویژگیهای ریخت‌شناسی شناسایی شدند. حفظ‌شدگی تمامی گونه‌های نانوپلانکتونهای آهکی با توجه به میزان شکستگی و درجه انحلال مورد ارزیابی قرار گرفت. برای تعیین سن نهشتههای کرتاسه از زون‌بندی‌های استاندارد جهانی استفاده شده است.
یافته‌ها: در این مطالعه، مجموعه‌ای از نانوپلانکتونهای معمول و شاخص (34 گونه و 19 جنس) برای اولین بار از توالی نهشتههای کرتاسه پیشین بلوک لوت (برش چرمه) گزارش شده است. نانوپلانکتونهای آهکی حفظ‌شدگی متوسط تا خوبی در این برش دارند به طوری‌که شناسایی گونه‌ها را آسان می‌سازد. سان آ اولین حضور Cretarhabdus loriei و Nannoconus abundans و آخرین حضور Speetonia colligata رخدادهای نانوفسیلی ثبت شده در این پژوهش است.
نتیجه‌گیری: برمبنای گونه‌های شاخص نانوفسیلی و مجموعه فسیلی همراه، زیست‌زون‌های (CC4) Cretarhabdus loriei Zone وLithraphidites bollii Zone (CC5) تعیین شدند. زیست‌زون‌های تعریف شده، با نیمه پایانی NK3B و NC4A، NC4B و NC4C مطابقت دارند. گونه‌های نانوپلانکتون نشان‌دهنده سن هوتروین پیشین تا هوتروین پسین برای توالی مورد مطالعه هستند. علاوه بر این بررسی ارتباط بین تغییرات فراوانی، اندازه و شرایط محیطی دیرینه در برش چرمه اجازه بازسازی شرایط دیرینه و امکان بحث درخصوص عوامل تاثیرگذار در قالب شرایط محیط دیرینه را در طول هوتروین در حوضه رسوبی بلوک لوت می‌دهد. جنس Nannoconus به طور ویژه به شرایط باروری جهانی و به طور محلی به ورودی مواد قاره‌ای حساس است. در حالی که تغییرات فراوانی Micrantholithus به طور آشکارا مرتبط با سطح شوری است. در مجموعه نانوپلانکتونهای آهکی نهشتههای کرتاسه پیشین برش چرمه، رویداد گرم شدن با شرایط مزوتروفیک تا الیگوتروفیک با ظهور گونه‌های عرض‌های جغرافیایی پایین و تجمع گونه‌های گرمسیری مانند Watznaueria barnesaiae، Lithraphidites spp.، Eiffellithus spp.، Nannoconus spp. و Micrantholithus spp. ثبت شد. بنابراین برمبنای حضور و فراوانی گونه‌های نانوپلانکتون شاخص، توالی مورد مطالعه در هوتروین پیشین تا هوتروین پسین در محیط‌های دریایی کم عمق در عرض‌های جغرافیایی نسبتا پایین با آب‌های سطحی گرم و مواد غذایی کم نهشته شده است |
|
| واژه‌های کلیدی: زیست‌چینه‌نگاری، کرتاسه، بلوک لوت، نانوپلانگتون‌های آهکی، رچرمه |
|
|
متن کامل [PDF 1494 kb]
(245 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
زمين شناسی دريا
دریافت: 1402/11/15 | ویرایش نهایی: 1403/2/1 | پذیرش: 1403/2/1 | انتشار الکترونیک: 1402/12/15
|
|
|
|
|
|
.jpg)
