این نشریه با احترام به قوانین اخلاق در نشریات تابع قوانین کمیته اخلاق درانتشار (COPE) است و از آیین نامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی می نماید.
موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران ، mastooreh.doustdar@gmail.com
چکیده: (49 مشاهده)
پیشینه و اهداف:ماهی گالیت دارای ارزش تجاری بالایی بوده و صید آن در سالیان اخیر نوسانات زیادی داشته و از حدود 1/2 هزار تن در سال 1381 به حدود 10 هزار تن در سال 1402 از صید آبهای خلیج فارس و دریای عمان رسیده است (شکل 1) و استان سیستان بلوچستان بیش از 90 درصد از صید این گونه در آب های جنوب کشور را به خود اختصاص می‌دهد[4]. این تحقیق درباره وضعیت بهره‌برداری ماهی گالیت در آب های شمالی دریای عمان (استان سیستان و بلوچستان) بوده و هدف آن تهیه اطلاعات پایه ای جهت شناخت و مدیریت صحیح و اصولی در بهره برداری و نیز درک بهتر ویژگی های زیستی و جمعیتی این گونه است که در سالیان اخیر صید آن رو به افزایش می باشد. روش‌ها:4 منطقه تخلیه صید در بنادر پزم با طول جغرافیایی 28 60 و عرض جغرافیایی 14 25، بندر کنارک با طول جغرافیایی 60 26 و عرض جغرافیایی 60 25 ، بندر بریس با طول جغرافیایی 15 61 عرض جغرافیایی 16 25، بندر پسابندر با طول جغرافیایی 20 61 و عرض جغرافیایی 12 25 در استان سیستان و بلوچستان بعنوان ایستگاههای نمونه‌برداری از ماهی گالیت انتخاب گردید(شکل 2). عملیات زیست سنجی با استفاده از کولیس با دقت 1/0 میلیمتر و ترازوی دیجیتال با دقت 01/0 گرم انجام گرفته و میزان فراوانی طولی ثبت می گردد. رابطه ی طول کل و وزن نمونه ها محاسبه و برای محاسبه رابطه طول چنگالی و وزن از رابطه زیر استفاده می‌گردید. یافته‌ها:طی سال های 1373 و 1403 بیش از 2 هزار عدد ماهی بیومتری (زیست سنجی) گردید و میانگین طولی (دامنه) ماهی گالیت در سال 1373 میزان 14±86 (127-52) سانتی متر و در سال 1403 میزان 8±36 (17-58) سانتی متر بود. میانگین وزنی (دامنه) ماهی گالیت در سال 1373 میزان 5777 (19500-12000) گرم و در سال 1403 میزان 1310 (4100-200) گرم بدست آمد. رابطه طول چنگالی و وزن بدنبرای سال 1373 (89/0=R2، 331=N)56/2L 058/0=W و سال 1403 (85/0=R2، 291=N)52/2L 098/0=W بدست آمدومیزان b رابطه طول و وزن نشانه دهنده رشد آلومتریک (ناهمسان) بود. معادله وان‌‌برتالنفی برای این گونه در استان سیستان و بلوچستان در سال 1373 و 1403به ترتیب بصورت:Lt =153(1- exp (-0.28 (t +0.38)) و Lt =143(1- exp (-0.36 (t +0.31)) محاسبه شد نسبت بیوماس فعلی به بیوماس حداکثر محصول پایدار (B/BMSY) و نسبت مرگ و میر صیادی فعلی به مرگ و میر صیادی حداکثر محصول پایدار (F/FMSY) در سال های 1373 و 1403 به ترتیب 49/1 ، 37/1 و 55/2 ، 38/2 برآورد شد. نتیجه‌گیری:نسبت پتانسیل مولدین براساس طولدر سال 1403 این نسبت ( 51/0- 39/0)45/0 و در سال 1373 این عدد ( 54/0- 46/0) 50/0 بدست آمد. کاهش میانگین طول، میانگین وزن، میزان ضریب بهره برداری، شاخص مرگ و میر صیادی موجود به مرگ و میر صیادی حداکثر محصول پایدار (1F/FMSY >) می تواند دلیلی بر وجود صید بی‌رویه باشد. براساس نتایج بدست آمده نشانه های از وجود صید بی رویه وجود داشته و بهمین دلیل بایستی در مدیریت و بهره برداری از این گونه رویکرد احتیاطی مدنظر قرار گیرد.
Doustdar M, Hashemi S A, Azhdari A, jadgal S. Changes in demographic indicators based on length of common dolphinfish (Coryphaena hippurus Linnaeus, 1758) over the past decades in the northern waters of the Sea of Oman (Sistan and Baluchistan Province). Journal of Oceanography 2025; 16 (61) :106-117 URL: http://joc.inio.ac.ir/article-1-1857-fa.html
دوستدار مسطوره، هاشمی سید احمدرضا، اژدری اشکان، جدگال صایمه. تغییرات شاخص های جمعیتی براساس طول ماهی گالیت (Coryphaena hippurus Linnaeus, 1758) طی دهه های گذشته در آبهای شمالی دریای عمان (استان سیستان و بلوچستان). اقیانوس شناسی. 1404; 16 (61) :106-117
.jpg)
