این نشریه با احترام به قوانین اخلاق در نشریات تابع قوانین کمیته اخلاق درانتشار (COPE) است و از آیین نامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی می نماید.
پیشینه و اهداف:انواع مختلفی از ناپایداری در دریا رخ می‌دهد. ساختارهای لایه‌ای یکی از مهم‌ترین پدیده‌های فیزیکی در در محیط‌های دریایی هستند. پایداری ایستایی و انتشار دوگانه به ترتیب با تغییرات چگالی نسبت به عمق و گرادیان دما و شوری همراه است به دلیل اختلاف دما و شوری در ستون آب، مناطق دریایی ذاتاً قابلیت همرفت پخش دوگانه را دارند. بررسی آنها به دلیل تاثیری بر برخی فرآیندهای اقیانوسی (از جمله: تغییر لایه‌بندی آب، شکل‌گیری امواج داخلی، سرعت صوت) و حتی بر موجودات دریایی دارند، دارای اهمیت هستند. در این تحقیق پایداری ایستایی و انتشار دوگانه آب‌های سواحل دریایی مازندران مورد بررسی قرار می‌گیرد. روش‌ها:در این تحقیق، از داده‌های میدانی دما، شوری و چگالی نواحی ساحلی مازندران از رامسر تا بابلسر استفاده شده است. اندازه‌گیری‌ها در فصل تابستان (تیر و مرداد) و اواخر فصل پاییز (آذر ماه) انجام شده است مقادیر فراسنج‌های دما و شوری به طور مستقیم از اندازه‌گیری‌های میدانی و دیگر فراسنج‌های (چگالی، فرکانس شناوری، نسبت چگالی و زاویه ترنر و ...) با استفاده از داده‌های دما و شوری و روابط مربوطه به وسیله برنامه اکسل (Excel) محاسبه شده است. نیم‌رخ‌های مربوط به فراسنج‌های دما، شوری، چگالی، فرکانس شناوری و زاویه ترنر در دو محدوده‌ی زمانی فصل گرم و فصل سرد سال مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته‌اند. یافته‌ها:وارونگی شوری در اکثر ایستگاه‌هایی که اتفاق افتاده، ضخامت لایه وارونگی آنها از 10-3 متر در ایستگاه‌های مختلف متغیر است. بیشترین تغییرات شوری در لایه وارونگی حدود psu 5/0 در تابستان رخ داده است. در فصل سرد، وارونگی شوری در عمق‌های پایین‌تر نسبت به فصل گرم اتفاق می‌افتد که می‌تواند ناشی از تغییرات در عوامل بیرونی دریای خزر از جمله تبخیر و بارندگی باشد. همچنین وارونگی دمای جزیی فقط در دو ایستگاه به ضخامت 1.5 متر و 3 متر با تغییرات دمایی، به ترتیب، 3/0 و 7/0 درجه سانتی‌گراد مشاهده شد. به علت کم بودن محدوده‌ی تغییرات شوری، تغییرات چگالی به‌طور غالب تحت تأثیر دما است. نسبت چگالی در ایستگاه‌های با وارونگی شوری، غالباً منفی است یعنی همرفت پخش دوگانه رخ نداده است. اما در برخی ایستگاه‌ها، خصوصاً در قسمت شرق منطقه مورد مطالعه، نسبت چگالی مثبت و بیشتر از 1 است که وقوع پدیده همرفت پخش دوگانه از نوع رژیم انگشتی ضعیف را نشان می‌دهد. نتیجه‌گیری:در سواحل مازندران، به دلیل عدم وجود عارضه بستری، از جمله مشابه آبشرون، وارونگی دمای مشخصی مشاهده نشده است. نسبت چگالی در این مناطق، اغلب منفی است که بیانگر پایداری در ستون آب است. در قسمت شرق منطقه مورد مطالعه، مقدار فرکانس شناوری بزرگ‌تری ثبت شد که پایداری بیشتر را در این منطقه نشان می‌دهد هر چند در لایه‌های عمیق، مقدار فرکانس شناوری به سمت صفر میل می‌کند (پایداری خنثی). همچنین رژیم پخشی، در ایستگاه‌های مورد بررسی، مشاهده نشده است ولی در شرق منطقه تحقیق، رژیم انگشتی در چند ایستگاه رخ داده است.
Vahedi A, Mansoury D. Vertical Structure and Double Diffusion Convection of the Water Column in the Southern Shores of the Caspian Sea. Journal of Oceanography 2022; 13 (49) :14-25 URL: http://joc.inio.ac.ir/article-1-1645-fa.html
واحدی علی اکبر، منصوری داریوش. ساختار قائم و همرفت پخش دوگانه ستون آب سواحل جنوبی دریای خزر. اقیانوس شناسی. 1401; 13 (49) :14-25
.jpg)
