پیشینه و اهداف:مصب‌ها به‌عنوان گذرگاهی جهت ورود مواد گوناگونی می‌باشند که توسط رودخانه به دریا حمل می‌گردند. روش‌ها:در تحقیق حاضر ذرات معلق رودخانه ناورود جمع‌آوری شده است و در آزمایشگاه تحت فرآیندهای تجزیه کامل و چندمرحله‌ای قرار گرفته شده است. سپس میزان جذب و واجذب فلزات سنگین مس، روی، سرب، منگنز و نیکل اندازه‌گیری و تحت عوامل مختلف (تغییرات شوری، کربن آلی محلول، نیترات و pH ) بررسی گردید. یافته‌ها: بر اساس نتیجه‌های حاصل از آزمایش‌های مقدار جذب و واجذب ، فلزات مس، نیکل و روی (محلول در آب رودخانه) به ترتیب به مقادیر 41/6 ، 03/3 و 09/2 میلی‌گرم بر کیلوگرم به سطح ذرات معلق جذب می‌شوند. درحالی‌که فلزات منگنز و سرب به مقادیر 97 و 09/2 میلی‌گرم بر کیلوگرم از سطح ذرات معلق واجذب می‌گردند. بر طبق نتایج حاصل از آنالیز خوشه‌ای، نیترات و pH با ضریب همبستگی 0.83، جذب و واجذب فلزات منگنز و سرب را در حین اختلاط مصبی تحت تأثیر مستقیم قرار می‌دهند در حالی با جذب عناصر روی، مس و نیکل با ضریب همبستگی 0.89 رابطه معکوس دارند. همچنین شوری و کرین آلی محلول (DOC)، در جذب و واجذب فلز نیکل با ضریب همبستگی 0.96 نقش دارند. همچنین شوری و کربن آلی محلول همچنین جذب فلزات روی و مس به مقدار کمتری نقش دارند( ضریب همبستگی 0.74). نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه مدیران منابع آبی با دریافت اطلاعات دقیقتر، تصمیماتی بهتر را خواهند گرفت، مقادیر واقعی از حمل فلزات سنگین توسط رودخانه ها به دریا متفاوت با مقادیری میباشد که بدون در نظر گرفتن جذب و واجذب در نظر گرفته میشود. لذا جذب و دفع فلزات سنگین در مصب با توجه به امکان وجود شوریهای گوناگون از اهمیت وافری برخوردار میباشد.
