:: دوره 10، شماره 40 - ( 1398 ) ::
جلد 10 شماره 40 صفحات 134-123 برگشت به فهرست نسخه ها
بررسی توزیع ترکیبات مس، آهن و سرب در رسوبات سطحی خور موسی به روش استخراج متوالی
سامان آبسیه ، کمال غانمی ، یدالله نیک‌پور
دانشیار گروه شیمی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، ایران. ، kamal.ghanemi@kmsu.ac.ir
چکیده:   (3170 مشاهده)
تعیین مقدار کل فلزات رسوب می تواند به عنوان معیاری جهت ارزیابی آلودگی منطقه مورد استفاده قرار گیرد ولی به تنهایی نمی تواند پتانسیل تحرک پذیری، میزان سمیت و دسترس پذیری ترکیبات مختلف یک فلز را در رسوب نشان دهد. در این پژوهش از یک فرایند استخراج متوالی پنج مرحله ای جهت استخراج ترکیبات مختلف فلزات آهن، مس و سرب از رسوب استفاده شد. تعداد 18 نمونه از ایستگاه های مختلف خور موسی (خلیج فارس) شامل خورهای مجیدیه، غزاله، جعفری، موسی، مریموس و غنام جمع آوری گردید. پس از خشک کردن و یکنواخت کردن، یک گرم از رسوب با کمک معرف های گزینشی در دما و مدت زمان معینی استخراج شد. پس از هر بار استخراج، نمونه در معرض استخراج های بعدی قرار گرفت تا تمام پنج مرحله انجام پذیرد. میزان فلزات محلول های جدا شده توسط دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که قسمت اعظم فلزات، در بخش اکسیدهای فلزی قابل احیا و باقیمانده، جای دارند. بیشترین مقدار ترکیب مس متصل به بخش قابل تبادل کاتیونی مربوط به خور مجیدیه (3/5%) و برای سرب مربوط به خور جعفری (6/19%) بود. لذا می توان گفت میزان تحرک پذیری یون های مس و سرب در خورهای مجیدیه و جعفری که تحت تاثیر فعالیت های صنعتی و شهری قرار دارند از بقیه نقاط بیشتر است. مقایسه‌ی میانگین پراکنش ترکیبات مس و سرب در رسوبات خور موسی با سایر نقاط جهان نشان داد که اگرچه الگوی توزیع ترکیبات فلزی کاملاً مشابه است ولی غلظت جزء به جزء این ترکیبات در رسوبات خور موسی از اکثر نقاط مورد مقایسه کمتر است.
واژه‌های کلیدی: استخراج متوالی، ترکیبات فلزی، رسوبات سطحی، خور موسی.
متن کامل [PDF 660 kb]   (970 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: شيمی دريا
دریافت: 1397/12/22 | ویرایش نهایی: 1399/6/15 | پذیرش: 1398/6/24 | انتشار الکترونیک: 1399/3/13

فهرست منابع
1. Afshin Qeshlaqi & Shima Rostami., 2016. Contamination and fractionation of heavy metals in bedload sediments of the Siahrood River (Qaem-Shar area-Mazandaran Province), 32 (2):73-90.
2. Anjan Kumar Prusty, B., Chandra, R., & Azeez, P. A., 2009. Chemical partitioning of Cu, Pb and Zn in the soil profile of a semi arid dry woodland. Chemical Speciation & Bioavailability, 21(3):141-151. [DOI:10.3184/095422909X466103]
3. Arain, M. B., Kazi, T. G., Jamali, M. K., Jalbani, N., Afridi, H. I., & Baig, J. A., 2008. Speciation of heavy metals in sediment by conventional, ultrasound and microwave assisted single extraction methods: A comparison with modified sequential extraction procedure. Journal of Hazardous Materials, 154(1): 998-1006. [DOI:10.1016/j.jhazmat.2007.11.004]
4. Azimi, A., Dadolahi Sohrab, A., Safahieh, A., Zolgharnein, H., Savari, A., & Faghiri, I., 2012a. The Study of Heavy Metals (Hg, Cd, Pb and Cu) Levels in Sediments of North-West of Persian Gulf - Imam Khomeini Port. Journal of Oceanography, 3(11): 33-41.
5. Azimi, A., Safahieh, A., Dadollahi Sohrab, A., Zolgharnein, H., Saffar, B., & Savari, A., 2012b. Assessment of Metallothionein as a Biomarker of Heavy Metal (Hg, Cd, Pb, and Cu) in Oyster Crassostrea gigas in Imam Khomeini Port. Journal of Oceanography, 3(9): 27-39
6. Babadi, S., Safahieh, A. R., Nabavi, S. M. B., Ghanemi, K., & Rounagh, M. T., 2015. Assessment of Mercury Accumulation in Surficial Sediments of Musa Estuary (Khuzestan Province, Persian Gulf). Journal of Oceanography, 6(21): 19-26.
7. Bermond, A. P., 1992. Thermodynamics applied to the study of the limits of sequential extraction procedures used for the speciation of trace elements in sediments and soils. Environmental Technology, 13(12): 1175-1179. [DOI:10.1080/09593339209385257]
8. Bufflap, S. E., & Allen, H. E., 1995. Sediment pore water collection methods for trace metal analysis: A review. Water Research, 29(1): 165-177. [DOI:10.1016/0043-1354(94)E0105-F]
9. Gao, X., Arthur Chen, C.-T., Wang, G., Xue, Q., Tang, C., & Chen, S., 2010. Environmental status of Daya Bay surface sediments inferred from a sequential extraction technique. Estuarine, Coastal and Shelf Science, 86(3): 369-378. [DOI:10.1016/j.ecss.2009.10.012]
10. Gleyzes, C., Tellier, S., & Astruc, M., 2002. Fractionation studies of trace elements in contaminated soils and sediments: a review of sequential extraction procedures. TrAC Trends in Analytical Chemistry, 21(6): 451-467. [DOI:10.1016/S0165-9936(02)00603-9]
11. Gu, Y.-G., 2018. Heavy metal fractionation and ecological risk implications in the intertidal surface sediments of Zhelin Bay, South China. Marine Pollution Bulletin, 129(2): 905-912. [DOI:10.1016/j.marpolbul.2017.10.047]
12. H. Kennedy, V., L. Sanchez, A., H. Oughton, D., & P. Rowland, A., 1997. Use of Single and Sequential Chemical Extractants to Assess Radionuclide and Heavy Metal Availability From Soils for Root Uptake. Analyst, 1289, 89R-100R. [DOI:10.1039/a704133k]
13. Moore, F., Nematollahi, M. J., & Keshavarzi, B., 2014. Heavy metals fractionation in surface sediments of Gowatr bay-Iran. Environmental Monitoring and Assessment, 187(1): 4117. [DOI:10.1007/s10661-014-4117-7]
14. Noel, J. D., Biswas, P., & Giammar, D. E., 2007. Evaluation of a Sequential Extraction Process Used for Determining Mercury Binding Mechanisms to Coal Combustion Byproducts. Journal of the Air & Waste Management Association, 57(7): 856-867. [DOI:10.3155/1047-3289.57.7.856]
15. Nowrouzi, M., Pourkhabbaz, A., & Rezaei, M., 2014. Sequential extraction analysis of metals in sediments from the Hara Biosphere Reserve of Southern Iran. Chemical Speciation & Bioavailability, 26(4): 273-277. [DOI:10.3184/095422914X14141630849689]
16. Roosa, S., Prygiel, E., Lesven, L., Wattiez, R., Gillan, D., Ferrari, B. J. D., Billon, G., 2016. On the bioavailability of trace metals in surface sediments: a combined geochemical and biological approach. Environmental Science and Pollution Research, 23(11): 10679-10692. [DOI:10.1007/s11356-016-6198-z]
17. Safahieh, A., Farhad, M., Nabavi, S. M. B., Ghanemi, K., Movahedi Nia, A., & Darabpour, M., 2012. Accumulation of Heavy Metals Ni, V, Cu and Pb in Sediments and Bivalves Crassostrea gigas In Bandar Imam Khomeini. Journal of Oceanography, 2(8): 49-59.
18. Saleem, M., Iqbal, J., Akhter, G., & Shah, M. H., 2018. Fractionation, bioavailability, contamination and environmental risk of heavy metals in the sediments from a freshwater reservoir, Pakistan. Journal of Geochemical Exploration, 184:199-208. [DOI:10.1016/j.gexplo.2017.11.002]
19. Saleem, M., Iqbal, J., & Shah, M. H., 2015. Geochemical speciation, anthropogenic contamination, risk assessment and source identification of selected metals in freshwater sediments-A case study from Mangla Lake, Pakistan. Environmental Nanotechnology, Monitoring & Management, 4: 27-36. [DOI:10.1016/j.enmm.2015.02.002]
20. Singh, K. P., Mohan, D., Singh, V. K., & Malik, A., 2005. Studies on distribution and fractionation of heavy metals in Gomti river sediments-a tributary of the Ganges, India. Journal of Hydrology, 312(1): 14-27. [DOI:10.1016/j.jhydrol.2005.01.021]
21. Tessier, A., Campbell, P. G. C., & Bisson, M., 1979. Sequential extraction procedure for the speciation of particulate trace metals. Analytical Chemistry, 51(7):844-851. [DOI:10.1021/ac50043a017]
22. Tüzen, M., 2003. Determination of trace metals in the River Yeşilırmak sediments in Tokat, Turkey using sequential extraction procedure. Microchemical Journal, 74(1): 105-110. [DOI:10.1016/S0026-265X(02)00174-1]
23. von der Heyden, B. P., & Roychoudhury, A. N., 2015. Application, Chemical Interaction and Fate of Iron Minerals in Polluted Sediment and Soils. Current Pollution Reports, 1(4): 265-279. [DOI:10.1007/s40726-015-0020-2]
24. Zimmerman, A. J., & Weindorf, D. C., 2010. Heavy Metal and Trace Metal Analysis in Soil by Sequential Extraction: A Review of Procedures. International Journal of Analytical Chemistry, 2010: 1-8. [DOI:10.1155/2010/387803]



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 10، شماره 40 - ( 1398 ) برگشت به فهرست نسخه ها