[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی ::
اطلاعات نشریه::
راهنمای نویسندگان::
بخش داوری::
ثبت نام و اشتراک::
سیاست های نشریه::
آمار و ارقام نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
تسهیلات پایگاه::
سامانه های پژوهشگاه::
تماس با ما::
::
فرمت مقالات نشریه

فرمت مقاله برای نگارندگان
لطفا قبل از ارسال مقاله، بخش
شیوه‌نامه نگارش مقالات
را مطالعه و مقاله خود را با فرمت جدید نشریه مطابقت دهید 

..
پایگاه ها و نمایه ها


AWT IMAGE
AWT IMAGE
AWT IMAGE

AWT IMAGE

AWT IMAGE

..
CC BY
تبعیت از قوانین COPE

 
این نشریه با احترام به قوانین اخلاق در نشریات تابع قوانین کمیته اخلاق درانتشار (COPE) است و از آیین نامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی می نماید.
..
:: دوره 14، شماره 54 - ( 1402 ) ::
جلد 14 شماره 54 صفحات 86-76 برگشت به فهرست نسخه ها
شواهد رسوب شناختی و ژئوشمیایی از یک رخداد آب و هوایی سرد و خشک در حدود چهارهزار پیش در دریای خزر جنوبی
هادی گریوانی
پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی ، Gerivani@inio.ac.ir
چکیده:   (968 مشاهده)
نه و اهداف: مطالعه تغییرات آب و هوایی گذشته زمین می­تواند نقشی مهمی از درک ما از نحوه تغییرات مشابه و نیز یافتن عوامل موثر در آن داشته و ما را قادر نمایند تا پیش­بینی­های درست­تری از شرایط محیطی در آینده زمین داشته باشیم. یکی از تغییرات آب و هوایی مهم در هولوسن، دوره­ای نسبتا سرد و خشک در حدود چهار هزار سال پیش بوده است که به رخداد آب و هوایی 2/4 مشهور شده است. این رخداد در گستره وسیعی در سرتاسر جهان گزارش شده که با فروپاشی تمدن­های باستانی و مهاجرت­های گسترده انسانی همراه بوده است. مطالعات چندی نیز اثرات این رخداد در خاورمیانه را نشان داده­اند که از جمله در برخی از مطالعات فروپاشی تمدن آکادی­ها در بین النحرین را تحت تاثیر این تغییرات آب و هوایی دانسته اند. با وجود این مطالعات، شناخت بیشتر این رخداد و اثرات ان در حوضه­های رسوبی به درک بیشتر ما از تغیرات مشابه در حال و آبنده این منطقه از کره زمین، بسیار سودمند خواهد بود. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف شناخته اثرات احتمالی این تغییر آب و هوایی در رسوبات دریای خزر انجام شده است.
روش‌ها‌: جهت انجام مطالعه حاضر، دو مغزه گرفته شده از اعماق 400 و 600 متری بخش شرقی دریایی خزر در مناطق نزدیک به بابلسر مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. جهت بررسی تغییرات جزیی رسوبات که می­تواند نشان دهنده اثرات رخداد آب و هوایی مورد نظر باشد، مجموعه متنوعی از آزمایشات رسوب­شناختی و ژئوشیمیایی بر روی روی رسوبات انجام شده است که عبارتند از: تعیین دانه­بندی ذرات رسوبی به روش لیزری، تعیین میزان  مواد آلی رسوبات، تعیین میزان کربنات کلسیم، میزان مغناطیس­پذیری، اندازه گیری غلظت عناصر مختلف با روش اسکن اشعه ایکس(XRF Scan) و تعیین سن رسوبات با استفاده از روش کربن 14. جهت انجام سه آزمایش نخست، در طول مغزه رسوبی از هر 2 سانتیمتر، نمونه­برداری شده، حساسیت مغناطیسی در هر 1 سانتیمتر و غلطت عناصر به روش XRF در هر 5/0 سانتیمتر انجام شده است. در هر یک از مغزه­های 400 و 600 متری یک نمونه در به ترتیب در عمق­های 97 و 86 سانتیمتری نسبت به بالای مغزه، سن­سنجی شده است.  
یافته‌ها: براساس بررسی دو مغزه مورد مطالعه، آنومالی­های رسوب شناختی و ژئوشیمیایی متاثر از رخداد آب و هوایی 2/4، در بازه­های زمانی 3900 تا 4400 و 4400 تا 4700 سال پیش به ترتیب در مغزه­های 600 و 400 متری مشاهده گردید. بر این اساس، غلظت عناصر لیتیوم و زیرکونیوم و نسبت آنها در طول این رخداد آب و هوایی در حوضه رسوبی مورد بحث افزایش یافته است. دلیل این امر احتمالا افزایش هوازدگی فیزیکی سنگهای آذرین در کوههای البرز به دلیل کاهش پوشش گیاهی ناشی از هوای سرد و خشک باشد. همچنین کاهش غلظت عناصر کلسیم و استرانسیم و افزایش نسبت این دو در این بازه زمانی احتمالا شاهدی بر کاهش تولیدات زیستی در دریای آن زمان است. این کاهش در تولیدات زیستی را از یک سو به افت دمای آب و کاهش فعالیت موجودات دریازی و از سوی دیگر به کاهش میزان مواد مغذی وارده به حوضه به دلیل کاهش پوشش گیاهی در خشکی و طبیعتا کاهش امکان رشد و تکثیر موجودات دریایی می­توان مرتبط دانست. علاوه بر این افزایش نسبی اندازه ذرات رسوبی و افزایش نسبی میزان مغناطیس­پذیری رسوبات نشان دهنده افزایش نسبی ورود مواد آواری به حوضه بوده و در نتیجه می­تواند تاییدی بر غلبه نسبی فرسایش فیزیکی در ارتفاعات تفسیر گردد.
نتیجه‌گیری: با لحاظ دقت آزمایشات سن­سنجی و بررسی سایر تجربیات جهانی، به نظر می­رسد این رخداد در منطقه خزر نیز در محدوده زمانی حدود 2000 سال پیش از میلاد رخد اده و با اثرات زیست محیطی قابل توجهی همراه بوده است. برخی مطالعات نشان داده است که مهاجرت این اقوام هندو- اروپایی با این رخداد آب و هوایی همزمان بوده است. بنابراین به نظر می­رسد احتمالا سرد شدن هوا باعث مهاجرت اقوام هندو- اروپایی از عرض­های جغرافیایی شمالی­تر به سمت عرض­های جنوبی در این حدود زمانی شده که به نوبه خود تاثیرات عمیقی بر گسترش تمدن بشری داشته است
واژه‌های کلیدی: دیرینه اقلیم، رخداد 2/4 ، دریای خزر، مغزه رسوبی
متن کامل [PDF 1034 kb]   (434 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: زمين­ شناسی دريا
دریافت: 1401/7/17 | ویرایش نهایی: 1402/8/29 | پذیرش: 1402/6/15 | انتشار الکترونیک: 1402/8/27


XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Gerivani H. Geochemical and sedimentary evidences of a cold and dry climate occurred in around 4000 BP in the Southern Caspian Sea. Journal of Oceanography 2023; 14 (54) :76-86
URL: http://joc.inio.ac.ir/article-1-1737-fa.html

گریوانی هادی. شواهد رسوب شناختی و ژئوشمیایی از یک رخداد آب و هوایی سرد و خشک در حدود چهارهزار پیش در دریای خزر جنوبی. اقیانوس شناسی. 1402; 14 (54) :76-86

URL: http://joc.inio.ac.ir/article-1-1737-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 14، شماره 54 - ( 1402 ) برگشت به فهرست نسخه ها
نشریه علمی پژوهشی اقیانوس شناسی Journal of Oceanography
Persian site map - English site map - Created in 0.1 seconds with 40 queries by YEKTAWEB 4657