این نشریه با احترام به قوانین اخلاق در نشریات تابع قوانین کمیته اخلاق درانتشار (COPE) است و از آیین نامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی می نماید.
پیشینه و مبانی نظری پژوهش: بنادر مسیرهای اصلی حمل و انتقال محصولات در سراسر جهان میباشند و بهعنوان پیوندهای حیاتی زمین و دریا نقش مهمی را ایفا مینمایند. همچنین، مانند دروازههایی عمل میکنند که مسیرهای حمل و نقل را پیوند داده و تجارت و ارتباطات را افزایش میدهند.محیط زیستهای دریایی و ساحلی با عوامل تهدیدکننده بیشماری از جمله منابع آلودگی، استخراج نفت و گاز، توریسم، صید بیش از حد، گونههای مهاجم، تخریب و از بین رفتن زیستگاهها و تغییرات اقلیمی روبرو میباشند.هر یک ازاین عوامل بیشترین هزینه را به سازمان بنادر و دریانوردی تحمیل مینماید که در کل عملکرد مالی سازمان و سودآوری آن را کاهش میدهد.از آنجا که عملکرد مالی، موضوعی اصلی در تمامی تجزیه وتحلیلهای سازمانی است، مدیریت ریسک برای کاهش شکستهای ناشی از ریسکهای مختلف که به ضرر و زیان مالی فراوان منجر میگردند، ضروری است. از این رو، شناسایی ریسکهای محیط زیستی بنادر و مدیریت نمودن آنها موجب افزایش ایمنی و در نتیجه عملکرد مالی اثربخش و افزایش سودآوری آنان میگردد. بنابراین، هدف این پژوهش وزندهی و اولویتبندی مدیریت ریسکهای محیطزیستی تجهیزات، امکانات و تأسیسات بندری،عملیاتی، منابع انسانی، آلایندگی، حمل و نقل دریایی، طبیعی، امنیتی و قوانینبر عملکرد مالی سازمان بنادر و دریانوردی میباشد. روش‌شناسی: این پژوهش از نظر نوع داده آمیخته، از نظر هدف کاربردی-توسعهای، از نظر ماهیت یک پژوهش اکتشافی و از نظر شیوه گردآوری دادهها، پیمایشی است. دوره زمانی این مطالعهاز نوع مقطعی و در سالهای 1400 و 1401 انجام شده است. جامعه آماری تحقیق، متخصصان خبره و با تجربه در حوزه مدیریت مالی و بهداشت، ایمنی و محیط زیست سازمان بنادر و دریانوردی میباشند. بهمنظور تعیین وزن و اولویتبندی مدیریت ریسکهای محیط زیستی از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی و با روش نمونهگیری هدفمند نظرات 12 نفر از آنها استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش از نرمافزار اکسل 2013 استفاده گردید. یافته‌ها: ویژگیهای جمعیتشناختی متخصصان نشان داد که اکثریت خبرگان دارای سطح تحصیلات فوق لیسانس، سابقه فعالیت بین ۲۱ تا ۳۰ سال و سمت رئیس اداره ایمنی و حفاظت دریانوردی میباشند. طبق نتایج ارائه شده از وزندهی و اولویتبندی معیارهای اصلی پژوهش با تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی، مدیریت ریسک انسانی با وزن 313/0 رتبه اول را از نظر خبرگان پژوهش بدست آورد و پراهمیتترین معیار شناخته شد. پس از آن، به ترتیب مدیریت ریسکهای زیستمحیطی عملیاتی با وزن 219/0،آلایندگی با وزن 138/0، طبیعی با وزن 118/0، حمل و نقل دریایی با وزن 090/0، امنیتی با وزن 064/0، تجهیزات، امکانات و تأسیسات بندری با وزن 030/0 و قوانین با وزن 028/0 در اولویتهای بعدی قرار داشتند. نتیجه‌گیری: در نتیجه به منظور بهبود عملکرد مالی سازمان بنادر و دریانوردی میبایست به مدیریت ریسکهای محیط زیستی توجه ویژه گردد.زمانی که سازمان بنادر و دریانوردی به شناسایی و اجرای کامل الزامات ملی و بینالمللی در زمینه محیط زیست اقدام نماید، میتواند با کاهش ریسکهای زیستمحیطی به یکپارچهسازی فرآیندهای سازگار با محیط زیست و کاهش آلودگیهای خود بپردازد و بدین طریق عملکرد زیستمحیطی و همزمان عملکرد مالی خود را نیز بهبود بخشد. همچنین، با درنظر گرفتن برنامههای آموزشی برای کارکنان سازمان، سطح مهارتها و دانش حرفهای آنها را افزایش دهد و درنتیجه خطاهای انسانی کاهش یاید.
Mehra E, Fathi Z, Minui M. Weighing and prioritizing the environmental risk management affecting on financial performance of ports and maritime organizations. Journal of Oceanography 2023; 14 (54) :13-29 URL: http://joc.inio.ac.ir/article-1-1741-fa.html
مهرا اسحاق، فتحی زاداله، مینویی مهرزاد. وزن دهی و اولویت بندی مدیریت ریسک های زیست محیطی مؤثر بر عملکرد مالی سازمان بنادر و دریانوردی. اقیانوس شناسی. 1402; 14 (54) :13-29
.jpg)
